آیا تا به حال طعم قهوه‌ای را حس کرده‌اید که شما را به دل فرهنگ و تاریخ یک کشور دیگر برده باشد؟ قهوه‌ای که نه از دل وسایل مدرن و تکنولوژی‌های روز، بلکه از دل شن‌های داغ دم کشیده و داخل یک فنجان در اختیار شما قرار گرفته است. این قهوه را تنها می‌توانید در کافه‌های سنتی با حال‌وهوای منحصربه‌فردی که دارند پیدا کرده و نوش جان کنید. اگر شما هم دوست دارید چنین عطر و طعمی را تجربه کنید، باید به سراغ قهوه شنی از دل کشور ترکیه بروید. اگر علاقه‌مند هستید با تاریخچه، وسایل مورد نیاز برای دم کردن و راز طعم خوب قهوه شنی ترکیه آشنا شوید، در ادامه این مطلب همراه دلکینی باشید.
پیش از پرداختن به نحوه تهیه قهوه شنی، بهتر است نگاهی به تاریخچه آن بیندازیم. قهوه شنی در واقع یکی از اصیل‌ترین و سنتی‌ترین روش‌های دم‌آوری قهوه در سراسر جهان، به خصوص در خاورمیانه است. ریشه آن به زمان افزایش محبوبیت قهوه در میان ترکان، در دوران سلطنت عثمانی بازمی‌گردد. در آن زمان، نوشیدن قهوه به بخش مهمی از فرهنگ مردم تبدیل شده بود. دم کردن قهوه روی شن و به صورت آرام، ابتدا در میان قبایل کوچ‌نشین عثمانی رایج شد. رفته‌رفته این روش در مهمانی‌های درباری نیز مورد استفاده قرار گرفت و پس از مدتی، تبدیل به یکی از روش‌های اصلی دم کردن قهوه در سراسر ترکیه و برخی کشورهای دیگر خاورمیانه شد. امروزه بیشتر افراد قهوه ترک را با دم کردن روی شن می‌شناسند و این دو تقریبا به طور کامل با هم ترکیب شده‌اند. اما شما با کمی مهارت و داشتن ابزارهای مناسب، می‌توانید در هر نقطه‌ای از جهان که باشید، یک فنجان قهوه شنی خوش‌طعم و منحصربه‌فرد تهیه کنید.
شاید اکنون فکر کنید که برای دم‌کردن قهوه شنی به تجهیزات خاص و عجیبی نیاز دارید. اما در واقع، وسایل لازم برای تهیه این قهوه بسیار ساده هستند. با این حال، هر یک از این ابزارها نقش مشخصی در تعیین عطر و طعم نهایی قهوه ایفا می‌کنند. اولین ابزار مورد نیاز، یک جذوه (Cezve) است. جذوه، قهوه‌جوشی با دسته بلند، از جنس مس یا برنج، با دهانه‌ای باریک و کفی پهن است. طراحی این قهوه‌جوش به‌گونه‌ای است که حرارت را به طور یکنواخت پخش کرده و باعث میشود قهوه به بهترین شکل ممکن دم بکشد. علاوه بر جذوه، به یک سینی شن نیز نیاز دارید. سینی شن، ظرفی پهن با عمق مناسب است که روی حرارت قرار می‌گیرد. در روش سنتی، سینی را باید روی هیزم یا زغال گذاشت، اما امروزه از اجاق گاز نیز برای داغ کردن شن استفاده میشود. آخرین ابزار مورد نیاز برای تهیه این قهوه، شن مناسب است. شن‌ها مهم‌ترین بخش فرایند هستند و باید حتما مطمئن شوید که شنی با کیفیت و مناسب برای دم‌کردن قهوه شنی تهیه کرده‌اید.
پس از تهیه ابزار مورد نیاز، دم کردن قهوه شنی آسان‌تر میشود. برای انجام این کار، باید دانه‌های قهوه را با درجه بسیار ریز آسیاب کنید یا قهوه با آسیاب مخصوص قهوه ترک تهیه کنید. پودر قهوه ترک باید بافتی شبیه به پودر قند داشته باشد. سپس پودر قهوه را با آب سرد داخل جذوه ریخته و به خوبی هم بزنید تا کاملا حل شود. در صورت تمایل، می‌توانید مقداری شکر نیز به ترکیب قهوه و آب اضافه کنید. قهوه را از صافی یا فیلتر رد نکنید و به همان صورت روی شن داغ قرار دهید. شن خاصیتی دارد که باعث میشود حرارت به صورت تدریجی و یکنواخت به جذوه منتقل شود. میزان حرارت واردشده به جذوه و دمای آن را می‌توانید با حرکت دادن قهوه‌جوش در عمق کمتر یا بیشتر شن کنترل کنید. قهوه باید به آرامی کف کرده و بافتی خامه‌ای پیدا کند. اما دقت کنید که قهوه شما به هیچ عنوان نجوشد. وقتی کف و غلظت به میزان دلخواه رسید، قهوه آماده است و می‌توانید آن را از روی شن بردارید. بدون استفاده از فیلتر یا صافی، قهوه را داخل فنجان بریزید. تفاله آن در ته فنجان ته‌نشین میشود و می‌توانید از یک فنجان قهوه خوش‌طعم و معطر سنتی لذت ببرید.
شن خاصیتی دارد که برخلاف شعله مستقیم، حرارت را به صورت یکنواخت و تدریجی به جذوه یا قهوه‌جوش منتقل می‌کند. این ویژگی باعث میشود قهوه به آرامی دم کشیده و بافتی کرمی‌تر و طعمی بهتر داشته باشد. قهوه‌های شنی معمولا کف غلیظ‌تری دارند و دچار طعم تلخی یا سوختگی نمی‌شوند.
به طور خلاصه، قهوه شنی تاریخ و سنت قهوه را در یک فنجان به شما هدیه می‌دهد. با نوشیدن این قهوه، می‌توانید سفری به دوران عثمانی و تاریخ خاورمیانه داشته باشید. اما توضیحات دقیق‌تر درباره ویژگی‌های قهوه شنی را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید:
ویژگی
توضیحات
بافت
غلیظ و مخملی، این قهوه قوامی مخملی دارد و به دلیل روش دم کردن آرام و یکنواخت، کف خامه‌ای شکل روی آن تشکیل میشود.
عطر و طعم
دم کردن آرام باعث شده تا روغن و طعم قهوه کاملا استخراج شود. همین موضوع باعث میشود که قهوه رایحه غلیظ داشته باشد.
میزان کافئین
برخلاف طعم قوی و غلیظی که دارد، میزان کافئین آن معتدل بوده و در هر فنجان حدود ۵۰ تا ۶۵ میلی‌گرم است.
قهوه شنی و در کل قهوه ترک، تنها یک نوشیدنی ساده نیست و نمادی از فرهنگ مردم ترکیه نیز محسوب میشود. این نوع قهوه را در مراسم‌های خواستگاری و بسیاری از مراسم‌های مهم دیگر ترکیه سرو می‌کنند. امروزه در منازل و برای دم کردن قهوه روزانه، از شن استفاده نمی‌شود. اما همچنان قهوه شنی در سراسر دنیا شناخته‌شده است و بسیاری از مردم می‌توانند در کافه‌های سنتی ترکی در سراسر جهان آن را نوش جان کنند. یکی از بخش‌های مهم تاریخی و فرهنگی قهوه شنی نیز طالع‌بینی آن است. از زمان عثمانی تا به امروز، زنان با استفاده از تفاله‌های به‌جا مانده در ته فنجان پس از نوشیدن قهوه ترک، فال قهوه می‌گرفتند. این فرهنگ هم از زنان ترکیه به سراسر جهان منتقل شد.
سخن پایانی
دم کردن قهوه روی شن، یک تضاد واضح و آشکار با سرعت بالای دنیای مدرن و امروزی است. اگر شما هم دوست دارید کمی از این شتاب و کلافگی روزمره فاصله گرفته و به دنیای تاریخی و زیبای خاورمیانه سفر کنید، قهوه شنی بهترین گزینه برای شماست. همچنین با اضافه کردن این نوع قهوه به منوی کافه خود، می‌توانید یک تجربه منحصربه‌فرد را به مشتریان هدیه داده و کسب‌وکار خود را گسترش دهید. دقت داشته باشید که برای داشتن بهترین قهوه شنی دنیا، تنها به ابزار خوب نیاز ندارید، بلکه قهوه شما نیز باید درجه یک و بی‌نظیر باشد. برای تهیه مرغوب‌ترین انواع قهوه ترک با بهترین عطر و طعم، می‌توانید همین حالا به محصولات دلکینی سری بزنید.
سؤالات متداول
۱. قهوه شنی چیست؟
قهوه شنی نوعی روش دم‌کردن قهوه ترک بوده که با استفاده از جذوه و روی شن انجام میشود.
۲. دلیل استفاده از شن برای دم کردن قهوه چیست؟
شن باعث میشود حرارت به صورت یکنواخت پخش شده و قهوه به‌آرامی و یکنواخت دم بکشد.
۳. ابزار مورد نیاز برای دم‌کردن قهوه شنی چیست؟
برای دم‌کردن این قهوه به جذوه (قهوه‌جوش مخصوص ترکی)، سینی شن، شن و قهوه باکیفیت نیاز دارید.
۴. چه قهوه‌ای برای قهوه شنی مناسب است؟
برای دم‌کردن قهوه شنی، باید قهوه ترک مرغوب تهیه کنید.
۵. طعم قهوه شنی چگونه است؟
قهوه شنی به دلیل دم کشیدن آهسته، طعمی غلیظ و بافتی مخملی دارد.
منابع:
