خلاصه این مطلب را در پادکست دلکینی گوش دهید:
عاشقان قهوه معمولا به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: کسانی که اسیدیته و طعمهای میوهای در قهوه را ترجیح میدهند و افرادی که از تلخی قهوه لذت میبرند. اگر شما به دسته دوم تعلق دارید، به شما پیشنهاد میکنیم با قهوه روبوستا آشنا شوید. این قهوه بیشتر در جنوب شرق آسیا، آفریقا و آمریکای جنوبی رشد میکند و بخش زیادی از تولیدات قهوه جهانی را به خود اختصاص داده است. روبوستا با طعم تلخ و میزان بالای کافئین، یکی از اجزای جدانشدنی از ترکیبات اسپرسو و قهوههای فوری است. در این مقاله از دلکینی با ما همراه باشید تا با همه چیز درباره قهوه روبوستا، از منشأ و ویژگیهای آن گرفته تا اهمیت فزایندهاش در دنیای قهوه، آشنا شوید.
قهوه روبوستا که با نام علمی Coffea canephora شناخته میشود، یکی از دو گونه اصلی دانههای قهوه است. روبوستا به خاطر طعم قوی و جسورانه، محتوای بالای کافئین و مقاومت در برابر شرایط سخت آب و هوایی مشهور است. این گیاه در ارتفاعات پایین و محیطهای گرمتر بدون حساسیت چندان به تغییرات دما، بهخوبی رشد میکند. نام این نژاد قهوه از کلمه «Robust» به معنای پایدار و قدرتمند گرفته شده و به خوبی طبیعت مقاوم این گیاه را منعکس میکند. این ویژگی، روبوستا را به محصولی حیاتی برای کشاورزان در مناطق گرمسیری، بهویژه در ویتنام، برزیل و بخشهایی از آفریقا تبدیل کرده است. جالب است بدانید که ویتنام به بزرگترین تولیدکننده روبوستا در جهان تبدیل شده و به تنهایی چشمانداز جهانی قهوه را تغییر داده است.
| ویژگی قهوه روبوستا | توضیحات |
| طعم | قوی، تلخ و گاهی خاکی؛ دانههای باکیفیت میتوانند نُتهای چوبی و شکلات تلخ داشته باشند. |
| کافئین | محتوای کافئین بالاتر نسبت به عربیکا؛ حدود ۲.۲ تا ۲.۷ درصد وزن دانه را کافئین تشکیل میدهد. |
| اسیدیته | پایینتر از عربیکا؛ به همین دلیل طعم ترش کمتری دارد. |
| ظاهر دانه | دانهها کوچکتر و گردتر از عربیکا هستند. |
| مقاومت | گیاهی مقاوم در برابر بیماریها و آفات؛ در شرایط آب و هوایی گرمتر و ارتفاعات پایینتر رشد میکند. |
| قیمت | به دلیل هزینههای کمتر کشت و مقاومت بالاتر، معمولاً ارزانتر از عربیکاست. |
تاریخچه و منشأ روبوستا در هالهای از ابهام قرار دارد؛ اما شواهد نشان میدهند که مردم بومی برای قرنها، دانههای روبوستا را بهجای دم کردن، میجویدند و از این گیاه استفاده دارویی داشتند.
به نقل از وبسایت cafely.com :
گیاه روبوستا در قرن نوزدهم کشف شد و در سال ۱۸۹۵ توسط گیاهشناس بلژیکی بهطور علمی توصیف شد. گفته میشود کشت روبوستا در سال ۱۸۷۰ در کنگو آغاز شد و بذرهای اولیه از این مزارع به اروپا فرستاده شدند و به دنبال آن روبوستا بهعنوان محصولی ارزشمند برای مناطق گرمسیری جهان معرفی شد.
کمی بعد، کنگوی بلژیک در اوایل قرن بیستم به مرکز اصلی پرورش روبوستا تبدیل شد. بذرهای این گیاه از کنگو به بروکسل و سپس به آسیای جنوب شرقی، آفریقا و آمریکای جنوبی ارسال شدند. پیشروی روبوستا با شیوع یک بیماری گیاهی مصادف شد که مزارع عربیکا، گونه محبوب قهوه را در آسیای جنوب شرقی ویران کرد. مقاومت طبیعی روبوستا در برابر این بیماری گیاهی، آن را به گزینهای ایدهآل برای جایگزینی مزارع عربیکا تبدیل کرد و به این ترتیب، روبوستا به یکی از پایههای اصلی تولیدات جهانی قهوه تبدیل شد. اگر میخواهید درک بهتری از تفاوت قهوه عربیکا و روبوستا داشته باشید، خواندن این مقاله را پیشنهاد میکنیم.
تا میانه قرن بیستم، روبوستا در مناطق مختلف کشت قهوه در سراسر جهان گسترش یافت و با رشد در اقلیمهای گرمسیری، صنعت قهوه را در برابر آفات و بیماریها و شرایط آبوهوایی مقاوم ساخت. تا اینکه امروزه، روبوستا حدود ۴۰ درصد از تولید جهانی قهوه را از آن خود کرده و بهعنوان جزئی اساسی در ترکیبات اسپرسو و قهوه فوری شناخته میشود.
قهوه روبوستا بهخاطر ویژگیهای سنگین و قدرتمند خود مشهور است که آن را از گونههای دیگر متمایز میکند. با اینکه روبوستا معمولا به خاطر تلخیاش مورد انتقاد قرار میگیرد؛ اما روبوستای باکیفیت و مرغوب، طعمی غنی و منحصربهفرد ارائه میدهد که در صورت دمآوری صحیح میتواند رضایت شما را به همراه داشته باشد. البته تلخی و سنگینی این قهوه، روبوستا را به انتخابی محبوب در نوشیدنیهای بر پایه شیر و اسپرسو نظیر کاپوچینو و لاته تبدیل کرده است. در ادامه، ویژگیهای مهم قهوه روبوستا از جمله طعم، محتوای کافئین، ظاهر و عطر آن را با هم بررسی میکنیم.
قهوه روبوستا با طعمی خاکی و قوی همراه با تلخی قابلتوجه شناخته میشود. دانههای روبوستای باکیفیت میتوانند طیفی از تهمزههایی نظیر چوبی و شکلات تلخ در بر بگیرند و پسمزهای آجیلی شبیه به بادامزمینی داشته باشند. این تفاوت در طعم، تحت تأثیر منطقه کشت و فرآیند برشتهکاری ایجاد میشود.
تلخی سنگین و بادی قوی روبوستا، آن را به جزئی جداییناپذیر از ترکیبات اسپرسو، بهویژه در برشتهکاری یا رُست ایتالیایی تبدیل کرده است. این قهوه در ترکیب با گونه دیگر قهوه، قدرت و عمق نوشیدنی را افزایش میدهد و یک فنجان متعادل ایجاد میکند. همچنین تهمزه خاکی و شکلاتی روبوستا، همراهی خوب برای نوشیدنیهای بر پایه شیر میسازند. افرادی که طعمهای تلخ و سنگین را میپسندند، خرید قهوه روبوستا برای آنها همیشه اولین انتخاب است. به طور کلی اگر تلخی زیاد روبوستا برایتان خوشایند نیست، میتوانید از افزودنیهایی نظیر شیر یا شیرینکنندههایی مثل سیروپ و شکر استفاده کنید.
یکی از ویژگیهای مهم قهوه روبوستا، کافئین بالای آن است که نسبت به گونههای دیگر قهوه، بیش از دو برابر کافئین دارد. میزان کافئین روبوستا چیزی حدود ۶۸ تا ۸۲ گرم در هر کیلوگرم متغیر است و همین میزان کافئین، یکی از دلایل طعم تلخ و قوی روبوستاست. کافئین همچنین نوعی بازدارنده طبیعی برای این قهوه به شمار میآید و به مقاومت روبوستا در برابر آفات و بیماریها کمک میکند. اگر به خاصیت انرژیبخشی قهوه احتیاج دارید، دنبال قهوههایی با درصد بالاتر روبوستا باشید. برای مشاهده محصولات 100 روبوستا اینجا کلیک کنید.
دانههای روبوستا، کوچک و گرد هستند، بافت متراکمی دارند، شیار مرکزی آنها نسبتا صاف است و معمولا سطحی زبر دارند. در فرآیند برشتهکاری، دانههای روبوستا رنگی تیره و یکنواخت پیدا میکنند که نشاندهنده میزان بالای روغن آنهاست. این روغن به ایجاد کرمای سنگین در اسپرسو کمک میکند و آن را به انتخابی محبوب برای کسانی تبدیل میکند که به دنبال شاتهای فول بادی و قوی هستند.
رایحه یا آرومای قهوه روبوستا معمولا خاکی با نتهای غالب چوبی و آجیلی توصیف میشود و به طور کلی رایحه نهچندان پیچیدهای را ارائه میدهد. بسته به درجه برشتهکاری، میتوان ردپای ظریفی از نتهای شکلاتی یا ادویههایی نظیر میخک یا فلفل را نیز حس کرد. اگرچه رایحه روبوستا ممکن است پیچیدگی عطر قهوههای دیگر را نداشته باشد، اما با طعم قدرتمند آن هماهنگ است و تجربهای غنی و قوی ارائه میدهد. برای آن که با ذائقه و سلیقه خود بهتر آشنا شوید بهتر است در رابطه با انواع قهوه آگاهی داشته باشید تا دقیقتر انتخاب کنید و از نوشیدن قهوه خود بیشتر لذت ببرید.
قهوه روبوستا بهدلیل سازگاری بالا، قادر است شرایط گرم، ارتفاعات پایین و نوسانات محیطی را تحمل کند و این مسئله روبوستا را به انتخابی مقاوم و پایدار تبدیل کرده است. همچنین مقاومت طبیعی در برابر آفات و بیماریها، همراه با محصولدهی بیشتر نسبت به گونههای دیگر قهوه، باعث شده روبوستا به عنوان محصولی مهم در بازار قهوه شناخته شود.
قهوه روبوستا اگرچه در شرایط آبوهوایی پایدار محصولدهی بهتری دارد، اما این گیاه توانایی تحمل نوسانات دمایی قابلتوجهی را دارد و در دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد به خوبی رشد میکند. برخلاف سایر قهوهها که نیاز به ارتفاعات بالا دارد، روبوستا در ارتفاعات پایینتر، از سطح دریا تا حدود ۸۰۰ متر رشد میکند. این انعطافپذیری، امکان کشت روبوستا را در طیف گستردهتری از مناطق فراهم میکند. روبوستا بهطور نامنظم گل میدهد و گیلاسهای آن ۱۰ تا ۱۱ ماه زمان برای رسیدن نیاز دارند. این مسئله باعث میشود برداشت روبوستا تقریبا در تمام سال امکانپذیر باشد. همچنین روبوستا بهدلیل میزان بالای کافئین، دفاع طبیعی در برابر آفات و بیماریها دارد که نیاز به سموم شیمیایی را کاهش میدهد و اکوسیستمهای سالمتری را به دنبال دارد.
قهوه روبوستا به عنوان یکی از پرمصرفترین گونههای قهوه در جهان، بیشتر در کشورهای گرمسیری کشت میشود. مناطق تولیدکننده روبوستا در قارههای آسیا، آفریقا و بخشی از آمریکای جنوبی پخش شدهاند که در ادامه بیشتر با آنها آشنا میشوید:
| کشور | ویژگیهای قهوه روبوستا |
| ویتنام | بزرگترین تولیدکننده قهوه روبوستا؛ قهوههایی با طعم قوی، تلخ، و کمی دودی؛ عمدتاً برای قهوه فوری استفاده میشود. |
| برزیل | قهوه روبوستا با بدنه قوی و نُتهای شکلاتی؛ مناسب برای اسپرسوهای با طعم سنگینتر. |
| اندونزی | طعم خاکی و دودی، گاهی با نُتهای تند و ادویهای؛ قهوههای منطقه سوماترا و جاوا شناختهشده هستند. |
| هند | قهوههای متعادل با نُتهای ادویهای و بدنه قوی؛ مناسب برای مخلوطهای اسپرسو. |
| اوگاندا | قهوههایی با طعم قوی و بدنه سنگین؛ گاهی نُتهای میوهای یا شکلاتی نیز در آنها دیده میشود. |
برای آشنایی بیشتر در این رابطه می تونید مقاله : کشورهای تولید کننده قهوه روبوستا را مطالعه فرمایید.
آینده قهوه روبوستا به طور پیچیدهای با چالشها و تغییرات اقلیمی گره خورده است. با افزایش دمای جهانی و غیرقابل پیشبینیتر شدن شرایط کشت، پیشبینی میشود تا سال ۲۰۵۰، نیمی از مناطق تولید قهوه در جهان دیگر امکان کشت قهوه را نداشته باشند. بنابراین، روبوستا که نسبت به گونههای دیگر مقاومت بیشتری دارد، به عنوان راهحلی برای حفظ تولید قهوه در این شرایط در حال تغییر در نظر گرفته میشود. البته تحقیقات نوظهور نشان میدهند که ممکن است روبوستا به اندازهای که قبلا تصور میشد، در برابر تغییرات اقلیمی مقاوم نباشد. کشت و پرورش این گیاه همچنان به سرمایهگذاری و مراقبتهای ویژه برای انطباق با این چالشها نیاز دارد، اما میتوان به عنوان امیدی برای آینده روی روبوستا حساب باز کرد.
روز به روز اهمیت قهوه روبوستا افزایش مییابد؛ چراکه میتواند امیدی برای آینده صنعت قهوه باشد. علاوه بر این، روبوستا یکی از پایههای ثابت ترکیبات اسپرسوست که به نوشیدنی نهایی بادی و کرمای کمنظیری میبخشد. نتهای خاکی، آجیلی و شکلاتی روبوستا، طعمی است که دوستداران قهوه تلخ را به سمت خود میکشاند. همچنین کافئین بالای این قهوه باعث میشود همراهی عالی برای شببیداریها یا روزهای خستهکننده و پرمشغله شما باشد. شما میتوانید قهوه روبوستا را به دو صورت تهیه کنید؛ دسته اول قهوههایی هستند که به صورت کامل از دانههای روبوستا تشکیل شدهاند و نمونه دوم قهوههای روبوستایی هستند که با یک نژاد دیگر ترکیب شدهاند. شما میتوانید با توجه به سلیقه و ذائقه خود، قهوه روبوستا مورد علاقه خود را از سایت دلکینی انتخاب کنید و از نوشیدن جرعه جرعه آن لذت ببرید.
